Chiều mùng 07 tháng 05 năm 1954, quân Pháp thua trận ở Điện Biên Phủ. Hơn10 nghìn tù binh bị ta bắt sống, trong đó duy nhất có một nữ tù binh, đó là Geneviève de Gallard-cô nữ y tá xinh đẹp chừng hơn 30 tuổi, nguyên là tiếp viên hàng không đến từ Pari, với cái tên “nữ hoàng của mặt trận”. Theo nguồn tư liệu của Nhà nghiên cứu lịch sử Jules Roy (Anh) - một con người luôn trung thành với những sự kiện mà ông thu thập được.

Geneviève de Gallar

Vào ngày 31/3/1954 tại Trạm phẫu thuật số 29 của Bệnh viện dã chiến -Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (cách sở chỉ huy GONO khoảng 200m về phía nam), khi thiếu tá quân y Paul Grauwin chuẩn bị bắt tay vào kíp mổ cho những người lính Angiêri và Ma Rốc bị thương ở các cứ điểm dãy đồi phía đông chuyển về; ông bỗng nghe thấy tiếng nức nở của Geneviève de Gallard đang đứng tựa lưng vào vách hầm mà khóc. Cô G.Gallard bị kẹt lại cùng với tổ lái ở mặt trận vì máy bay bị trúng đạn và hỏng nặng.

Năm 1953 cô được đưa đến Điện Biên Phủ làm nhiệm vụ tải thương. Sau những chuyến bay chở thương binh về Hà Nội cô vẫn còn đủ dũng cảm để trở lại “chảo lửa Điện Biên Phủ " và bây giờ cô chỉ còn cách ở lại giúp bác sỹ trong các trạm phẫu đầy ắp thương binh và người hấp hối. Trở thành y tá mặt trận G.Gallard đã phải chạy khắp chiến trường đầy bom đạn và sự chết chóc để thu lượm, sơ cứu và vận chuyển thương binh về các trạm phẫu thuật dã chiến.

Khi vòng vây của quân đội Việt Nam ngày càng xiết chặt, thương binh chuyển về càng nhiều, G.Gallard đã chứng kiến tiếng la hét, kêu gào trong đau đớn bởi các vết thương của thương binh, cảnh binh lính Pháp dở sống dở chết trong bùn lấy, giòi nhặng dưới làn đạn pháo quân đối phương; thiếu nước, lương thực, thiếu thuốc men, đạn dược, sự hoảng loạn, bạc nhược về tinh thần đã khiến cho cuộc sống binh lính Pháp trở nên cùng cực trong lòng “địa ngục”.

Sáng ngày mùng 7/5/1954, Tập đoàn cứ điểm như đang trong cơn hấp hối, Đờ Cát lệnh cho các đơn vị còn lại chuẩn bị cho kế hoạch tháo chạy vào lúc nửa đêm- kế hoạch “Chim biển-Albatros” nhưng tất cả sỹ quan chỉ huy địch đều mất tin tưởng. Đờ Cát quyết định ở lại với thương binh. Bác sỹ trưởng P.Grauwin và cô y tá G.Gallard được triệu tập đến sở chỉ huy nhận nhiệm vụ ở lại chăm sóc thương binh.

Theo cô nữ y tá, gương mặt vị chỉ huy lúc này hơi tái, ông lệnh cho các bộ phận tiêu hủy toàn bộ tài liệu, điện đài và phá súng. Nửa ngăn liền gian hầm Đờ Cát, chỉ huy phó tập đoàn Langlais đốt vội thư từ, sổ tay riêng, ảnh người vợ yêu quý và cả chiếc mũ bê rê đỏ của mình để không rơi vào tay đối phương; sau khi ôm hôn từ biệt cô nữ y tá, vị chỉ huy phó trao lá thư y viết và nhờ cô gửi cho mẹ mình-người mẹ xứ Bretagne-miền tây nước Pháp ngày ngày mòn mỏi ngóng trông con.

17 giờ 30 phút chiều ngày mùng 7/5/1954, trước sức tấn công như vũ bão quân đội Việt Nam đã ồ ạt tấn công vào trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Ta đã bắt sống tướng Đờ Cát cùng toàn bộ bộ tham mưu và nhiều binh lính địch trong đó có bác sỹ trưởng P.Grauwin và cô G.Gallard. Khi nhóm nhân viên y tế bị dẫn giải qua cầu Mường Thanh, quân đội Việt Nam đã ra lệnh chọ họ được phép quay trở lại chăm sóc thương binh của chúng. Y bác sỹ và thương binh Pháp đã vô cùng cảm động khi được các y bác sỹ của ta cứu chữa, đối xử bình đẳng như những thương binh Việt Nam khác. G.Gallard giúp các bác sỹ  của ta phân loại thương binh Pháp và viết thư gửi Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị được đưa thương binh nặng đến bệnh viện để cứu chữa và được Bác chấp thuận.

Cũng trong thời gian này cô G.Gallard gặp lại người thầy cũ của mình; hiểu được chính sách khoan hồng đối với tù binh chiến tranh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ Việt Nam; ông mách nước cho cô nữ y tá và cô đã viết thư xin Chủ tịch Hồ Chí Minh tha cho các thương binh nặng và tha cho mình, cô hứa nếu được hưởng chính sách khoan hồng sẽ giành hết tâm sức đấu tranh cho hòa bình ở Việt Nam.

Theo lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 21/5/1954 tất cả thương binh nặng và cô nữ y tá được lên máy bay rời Điện Biên Phủ về Hà Nội trong niềm vui sướng vô bờ. Trước đó cô đã gửi tiếp thư cám ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh và nghĩa cử quân đội Việt Nam đã đối xử tử tế, chăm sóc chu đáo thích đáng  đối với tù binh, thương binh  Pháp. Tại  sân bay Gia Lâm, G.Gallard đã trả lời phỏng vấn báo chí: “ Nếu biết được lòng khoan dung của Cụ Hồ và nhân dân Việt Nam thì tôi đã xin làm tù binh sớm hơn”. Sự khoan dung đó chính là truyền thống quý báu, là nhân cách lớn của dân tộc Việt Nam “Lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy trí nhân thay cường bạo’’. Một dân tộc; “ ...Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”; luôn mang trong mình khát vọng hòa bình vì dân tộc và nhân loại; luôn đấu tranh cho chính nghĩa thì dân tộc đó nhất định sẽ chiến thắng.

Tháng 11/2003 G.Gallard ở tuổi 80, bà đã ra mắt cuốn hồi ký” Một phụ nữ ở Điện Biên Phủ” trong đó có đoạn: “ Từ lâu, tôi ao ước được quay lại Việt Nam. Gần đây tôi biết Việt Nam đã thực hiện những nỗ lực cải cách. Qua một số bộ phim, tôi lại được thấy Điện Biên Phủ tươi đẹp hơn. Thời gian trôi qua, những ký ức về Điện Biên Phủ vẫn sống mãi trong lòng tôi”. Cho dù chiến tranh đã lùi xa gần 60 năm kể từ ngày giải phóng, nhưng trận Điện Biên Phủ sẽ không bao giờ mờ phai trong ký ức những con người một thời từng ở cả hai bên chiến tuyến.

Từ khi nước ta mở cửa, nền kinh tế với sự tham gia của nhiều thành phần, đi theo định hướng xã hội chủ nghĩa với quan điểm Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới. Điện Biên Phủ đã trở thành địa chỉ hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế và là một địa chỉ xanh tràn đầy sự sống, chứa đựng trong mình biết bao huyền thoại thiêng liêng cao cả. Điện Biên hôm nay luôn mở rộng vòng tay thân ái đón chào du khách mọi miền tổ quốc và  khắp năm châu bốn biển hội tụ về đây ôn lại trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam với lòng ngưỡng mộ, tự hào để được tiếp thêm sức mạnh cho mình xây dựng cuộc sống mới, thưởng thức những niềm vui mới trên mảnh đất Điện Biên lịch sử.

Nguồn: svhttdldienbien.gov.vn