Ảnh minh hoạ

Do nhiều nguyên nhân, tình hình tội phạm ma túy và tệ nạn sử dụng trái phép các chất ma túy ở nước ta còn diễn biến rất phức tạp, tác động đến nhiều mặt kinh tế - xã hội. Vì chạy theo lợi nhuận, tội phạm ma túy trong và ngoài nước vẫn đang cấu kết chặt chẽ tổ chức vận chuyển trái phép nhiều loại ma túy với số lượng lớn vào nước ta. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của loại tội phạm này ngày càng tinh vi, sảo quyệt và manh động. Công tác cai nghiện và điều trị phục hồi cho người nghiện ma túy ở nhiều địa phương còn gặp khó khăn do một số vướng mắc về văn bản pháp luật chậm được tháo gỡ; hiệu quả của công tác này nhìn chung còn thấp.

Bên cạnh một số loại ma túy rất nguy hiểm đang được dư luận đặc biệt lo ngại như ma túy “đá”, việc sử dụng các chất hướng thần mới với những cái tên khêu gợi tính tò mò của giới trẻ như: “Cỏ Mỹ”, “Cần sa tổng hợp”,… đang có dấu hiệu lan rộng ở nhiều địa phương. Các đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp đang có xu hướng trẻ hóa, đa dạng hóa thành phần xã hội. Đây thực sự là bài toán đau đầu cho các cơ quan quản lý nhà nước, nhà trường, gia đình và xã hội cần phải giải quyết. Cái khó là làm sao có thể tuyên truyền đến người dân, đặc biệt là giới trẻ những tác hại và hậu quả nghiêm trọng mà ma túy đá gây ra một cách hiệu quả.

Một lần… và thành “nô lệ”

Hiện nay, rất nhiều người vẫn cho rằng ma túy tổng hợp kích thích như ma túy đá không gây nghiện như các loại ma túy khác là thuốc phiện, heroin và tác dụng kích thích của nó chỉ thoáng qua cho cuộc vui và tác hại thì không đáng ngại.

Theo PGS. TS Nguyễn Hữu Đức, Trường ĐH Y dược TPHCM, ma túy tổng hợp kích thích như ma túy đá đang được lạm dụng là thuốc gây nghiện thuộc loại nguy hiểm và gây tác hại khôn lường. Lưu ý rằng, nghiện thuốc là tình trạng không ngưng bỏ mà bắt buộc (như nô lệ) phải tiếp tục dùng thuốc. Nghiện ma túy đá cũng thế, đã quen dùng sẽ có sự lệ thuộc ghê gớm là cứ muốn tiếp tục dùng, nếu không sẽ cảm thấy rất khó chịu, tìm mọi cách dùng lại ma túy tổng hợp kích thích này.

Đáng buồn là chưa có phác đồ “dùng thuốc” cai nghiện ma túy đá, mà chỉ trị triệu chứng (như người bệnh được cho dùng thuốc an thần khi bị kích động, dùng thuốc chống trầm cảm khi bị trầm cảm, dùng thuốc trị tâm thần phân liệt khi bị loạn thần…). Đặc biệt, Bộ Y tế vừa ban hành phác đồ điều trị cho người dùng ma túy tổng hợp. Thực chất, đây là phác đồ hoàn toàn dựa vào các biện pháp hỗ trợ tâm lý, nâng đỡ tinh thần của người bệnh, không có dùng thuốc cai nghiện đặc hiệu. Hiệu quả cai nghiện đương nhiên phụ thuộc rất nhiều vào nỗ lực của bệnh nhân.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức, mỗi người cần có sự phản kháng tự thân để nói “không” với ma túy. Đã đến lúc cần tập trung sức mạnh của các kênh thông tin đại chúng, trường học từ tiểu học đến đại học, các tổ chức, tôn giáo... tuyên truyền cho người dân (nhất là giới trẻ) hiểu đúng về tác hại của ma túy để mỗi người tự ý thức, tự thân nói "không" với ma túy.

Tác hại của thuốc phiện, heroin là người nghiện gây tội ác khi đói thuốc, họ làm bất cứ hành động gây hại ghê gớm nào để có tiền mua ma túy. Còn tác hại của ma túy tổng hợp kích thích là thuốc lắc, ma túy đá làm người nghiện gây tội ác khi no say thuốc. Chính hai tác dụng: kích thích tăng động và gây ảo giác của ma túy làm cho người dùng nó mất hết lý trí có thể gây tội ác có thể tày trời.

Gọi là chất gây ảo giác vì khi sử dụng đưa vào cơ thể sẽ gây nên sự hư hỏng tạm thời về mặt ý thức, liên quan đến sự nhận định sai lạc về không gian và thời gian. Chất gây ảo giác khi đưa vào cơ thể sẽ gây tác dụng như: Thay đổi tâm lý (khóc cười không kềm chế), thay đổi rối loạn nhận thức, thị giác, thính giác làm cho thấy, nghe những gì không có thật. Nó cũng gây “giải thể nhân cách” như hoang tưởng, cứ tưởng mình là siêu nhân, đấng cứu thế. Dẫn đến các tác hại cho cá nhân và xã hội do các phản ứng tâm thần cấp (hoang tưởng, ảo thanh, ảo thị), có thể ở trạng thái điên loạn gây các tình huống nguy hiểm (ngã từ lầu cao, tai nạn giao thông, giết người hay tự sát).

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, trước đây các ca nhập viện vì ma túy đá chủ yếu có dấu hiệu loạn thần, ảo giác, kích thích, rất ít ca tử vong. Thế nhưng, thời gian gần đây, Trung tâm đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị ngộ độc nặng sau khi dùng methamphetamin (thường gọi là ma túy đá) với biểu hiện chính là hôn mê, co giật, suy tim cấp, tụt huyết áp… Do bị tác động tim mạch, có người tử vong nhanh chóng, thậm chí chết trước khi tới được bệnh viện.

Có thể nói, mặc dù các cơ quan chức năng, nhiều kênh tuyên truyền đã tăng cường đáng kể thời lượng phổ biến về tác hại của các loại ma túy này song dường như những cảnh báo này chưa tạo ấn tượng đủ mạnh trong giới trẻ. Không ít thanh niên hiện nay vẫn còn rất mơ hồ về sự nguy hại của các chất hướng thần này, coi đó đơn thuần chỉ là các chất kích thích, có thể dùng chúng như một trò chơi vô hại. Do phớt lờ cảnh báo của các cơ quan truyền thông mà không ít người, nhất là thanh niên mắc nghiện và gánh chịu hậu quả nặng nề.

Từ thực tế đáng lo ngại này, năm nay, trong rất nhiều nội dung phòng, chống ma túy cần phải triển khai, Chính phủ đã chọn chủ đề “Hãy suy nghĩ trước khi bắt đầu" chính là muốn nhắc nhở chúng ta về nguy cơ của thảm họa ma túy, các chất hướng thần - Hiểm họa đã trở thành vấn đề nhức nhối đang hiện hữu ở nhiều nước trên thế giới. Từ chủ đề này, một thông điệp được đưa ra cuối cùng đó là: Tuyệt đối không dùng thử ma tuý dù chỉ một lần bởi nó sẽ phá hủy cuộc đời và gia đình bạn trước tiên.

Hoàng Anh

Theo: tiengchuong.vn