(TN&MT) - Theo đánh giá của các chuyên gia, tiêu chí 17 về môi trường trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) vẫn là tiêu chí khó thực hiện nhất.

26% các xã điểm NTM đạt tiêu chí về môi trường

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn 2000 -2020 đã đề ra mục tiêu phấn đấu số xã đạt chuẩn NTM đến năm 2015 là 20% và đến năm 2020 là 50%. Theo quy định, để xã được công nhận là xã NTM phải đạt 19 tiêu chí, trong đó, để đạt tiêu chí về môi trường phải hoàn thành 5 nội dung, đó là: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia đạt 75%; 100% các cơ sở sản xuất kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường; không có các hoạt động gây suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp; nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch; chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định.

Để đạt được mục tiêu xây dựng NTM, 100% các tỉnh thành trong cả nước đã hoàn thành  công tác lập quy hoạch xây dựng NTM. Trong đó, các nội dung trong tiêu chí môi trường được triển khai mạnh mẽ. Đến nay, cả nước đã nâng cấp hơn 1.000 công trình nước sạch tập trung; xây dựng được 500 bãi thu gom rác thải, 1.200 cống rãnh thoát nước thải vệ sinh; có 40% xã lập tổ thu gom rác thải tăng 10% so với trước khi thực hiện Chương trình…

Tuy nhiên, theo Ban chỉ đạo Chương trình NTM, tiêu chí môi trường vẫn đang là “bài toán khó” trong công tác xây dựng NTM tại các địa phương. Bởi vậy, tính đến nay, cả nước mới có 26% các xã điểm NTM đạt tiêu chí về môi trường.

Điển hình như tại tỉnh Hà Tĩnh, trong nhóm 28 xã đăng ký đạt chuẩn NTM 2015, chỉ có 10 xã đạt tiêu chí môi trường. Trong khi đó, tại tỉnh Tiền Giang, đến nay chỉ có 06/11 xã chỉ đạo điểm của tỉnh cơ bản đạt được tiêu chí về môi trường gồm Tân Thanh (Cái Bè), Tân Mỹ Chánh (TP. Mỹ Tho), Thanh Bình (Chợ Gạo), Bình Nhì (Gò Công Tây), Tân Điền và Bình Nghị (Gò Công Đông). Còn tại tỉnh Cao Bằng, hiện chỉ 1/177 xã hoàn thành tiêu chí này…

Ảnh minh hoa

Sở dĩ các địa phương khó hoàn thành tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM là do môi trường nông thôn đang chịu sức ép ô nhiễm ngày càng lớn từ sự gia tăng dân số; sản xuất nông nghiệp lạc hậu, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi, xử lý chất thải trong chăn nuôi, chất thải nông nghiệp, sinh hoạt, sản xuất nghề chưa được đầu tư…

Theo ông Nông Văn Nhậm, Chi cục trưởng Chi Cục phát triển nông thôn, Phó Chánh văn phòng điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Cao Bằng: Trong tiêu chí môi trường có nhiều nội dung khó có thể đạt được như xử lý rác thải, nước thải đúng quy định. Hiện, Cao Bằng rất quan tâm tiêu chí môi trường, nhưng thực tế đi cơ sở, khảo sát cho thấy tiêu chí môi trường khó thực hiện.

Hỗ trợ người dân

Để tiêu chí môi trường không trở thành “rào cản” trên con đường hướng xây dựng NTM, hiện nay, hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước đang tập ttrung xây dựng kế hoạch thực hiện đồng bộ các nội dung của tiêu chí này.

Theo Sở TN&MT tỉnh Thái Bình, để bảo vệ, sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và cải thiện chất lượng môi trường, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển sản xuất kinh doanh bền vững ở khu vực nông thôn, Sở đã xây dựng kế hoạch thực hiện tiêu chí 17 về môi trường giai đoạn 2012- 2015, định hướng đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, từ năm 2012, 100% số xã tổ chức triển khai thực hiện tiêu chí 17; trong đó có 78 xã hoàn thành vào năm 2015, số xã còn lại đạt tiêu chí 17 vào năm 2020. Để đạt được mục tiêu đó, mỗi địa phương khi quy hoạch xây dựng NTM không nên "xem nhẹ" tiêu chí môi trường mà cần có các phương án huy động nhiều nguồn lực trong xã hội chung tay tham gia bảo vệ môi trường.

Trong khi đó, hằng năm, Sở TN&MT tỉnh Tiền Giang phối hợp cùng với các Sở, ngành và các đoàn thể xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tiêu chí môi trường.

Các chuyên gia cho rằng, muốn hoàn thành được tiêu chí khó như tiêu chí môi trường trong quá trình xây dựng NTNM, các địa phương cần xây dựng, áp dụng các giải pháp về chính sách hỗ trợ việc thực hiện các nội dung tiêu chí môi trường, nhất là chính sách hỗ trợ về nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất kinh doanh, hộ chăn nuôi xây dựng công trình xử lý chất thải, bãi trung chuyển, xử lý chất thải và hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các hợp tác xã, tổ hợp tác thực hiện thu gom, xử lý rác thải.

Bên cạnh đó, cần tăng cường tập huấn, tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ, cải thiện cảnh quan, môi trường tại nơi sinh sống và khu vực sản xuất; vận động người dân giữ gìn môi trường thông qua phong trào “Toàn dân bảo vệ môi trường”; phân loại rác tại hộ gia đình…

Lệ Băng

Theo: baotainguyenmoitruong.vn